ProMobility goes Silicon Valley

13 november 2016

ProMobility in Silicon Valley? Wat moet je daar nou zoeken als lokaal opererende leasemaatschappij, zou je kunnen zeggen. Die gedachte kwam in eerste instantie ook bij mij op, toen ik een half jaar geleden de uitnodiging kreeg om met een groep ondernemers van twee Rabobanken op inspiratiereis te gaan naar Silicon Valley.

Maar in Silicon Valley gebeurt het. Dit is de bakermat van innovatie, hier zitten de incubators in talloze hubs en hier ontspruiten dagelijks honderden nieuwe ideeën bij jonge ondernemers, tech-start ups en jong talent. Slechts enkele ideeën breken door en kennen wij allemaal, zoals natuurlijk Facebook, Apple, Airbnb, Uber en natuurlijk Tesla.

De nieuwsgierigheid was bij mij dus gewekt en ik besloot me aan te melden. Zoals gezegd wordt deze reis georganiseerd op initiatief van Rabobank Voorne Putten Rozenburg en Rabobank Randmeren. De organisatie is in handen van Natascha Walenberg van VoyEdge en Ingird Heijnen van IkMerk, twee kanjers die een zeer uitgebreid en mooi programma ontwikkeld hebben. En mooie groep van zo’n 18 lokale MKB ondernemers zijn op inspiratiereis vertrokken naar Silicon Valley. Op zaterdag 12 november is de groep neergestreken in de stad San Francisco.

In deze blog wil ik jullie graag meenemen met deze reis en dagelijks zal ik een update brengen van hetgeen we gezien, gedaan en geleerd hebben. We zijn nu klaar voor het ontbijt en vandaag is nog een dag van acclimatiseren en wennen aan het tijdsverschil. Maandag de 14e gaan we echt van start met het bezoeken van bedrijven en het ontmoeten van interessante mensen.

Silicon Valley Inspiratiereis: Dag 1 Glide Church en Biking the Golden Gate Bridge

San Francisco de eerste dag. We lagen allemaal vroeg in bed, rond 9 uur wat toch 06.00 uur Nederlandse tijd is, niet wetend hoe we de nacht zouden doorkomen. Bij mij bleek dat mee te vallen, anderen waren om 03.00 uur al wakker. Best lastig zo’n jetlag.

Om half acht ontbijten en een uurtje later verzamelen in de lobby van het hotel waar Natascha het dagprogramma met ons doornam. Eerst naar GLIDE Church voor de Sunday Celebration, daarna fietsen over de beroemde Golden Gate Bridge.

GLIDE Church

Na de breefing daalden we over de steile straten van San Fransisco af naar de GLIDE Church in Ellis Street. Aanvankelijk leek dit misschien een toeristische attractie te zijn, waarbij wij zouden zien hoe een swingende kerkdienst gehouden wordt. En in het begin leek dit ook zo te zijn, maar al snel raakten we diep onder de indruk van de saamhorigheid en de warmte die men uitstraalde. En we kunnen gerust stellen: Amerika is in shock! Zelfs de burgemeester van San Francisco kwam aan het woord en haalde keihard uit naar de verkiezingsuitslag van afgelopen dinsdag en sprak bemoedigende woorden voor de inwoners van San Francisco. Iedereen is gelijk, ongeacht geloof, sexuele geaardheid, afkomst en status. En rond San Fransisco zal geen muur gebouwd worden.

Toen het kippenvel bij menigeen was weggetrokken, werd het tijd voor iets luchtigers: fietsen over de Golden Gate Bridge. Op typisch Amerikaanse wijze werden bij Blazing Saddles de huurfietsen uitgereikt, nadat we natuurlijk eerst een verklaring moesten ondertekenen en een instructievideo moesten bekijken over hoe je moet fietsen…. Hello! We’re from Holland, we know how to ride a bike!! Anyway, de tocht was pittig door steile heuvels en de brug was prachtig! Bijzonder indrukwekkend en we beseffen dat we aan dit moment zullen terugdenken, als we in de toekomst de Golden Gate Bridge in een film of op televisie zien. Aan de overkant hebben we genoten van een late lunch in het beroemde Salito’s Crab House, waarna we met de ferry teruggingen naar San Francisco.

Vandaag, maandag de 14^e, begint ons inspiratieprogramma pas echt met lezingen over het ecosysteem van Silicon Valley, de rol van venture capital, een tour door Founders Space en een lezing van de Nederlandse Jacco van der Kooij over ‘Winning by design.

Silicon Valley Inspiratiereis: Dag 2 het Silicon Valley ecosysteem en bedrijfsbezoeken

WAUW! De eerste echte in San Francisco zat bomvol! ’s Ochtends vroeg sporten in de gym, ontbijten en daarna naar The Orrick Building midden in de stad waar we een afspraak hadden met Russel Hancock van Joint Venture. Russel vertelt ons in een gigantische boardroom zoals je in de advocatenserie Suits ziet, hoe het ecosysteem van Silicon Valley eruit ziet.

Wat is Silicon Valley eigenlijk en hoe is het ontstaan? Silicon Valley is geen specifieke plaats, het heeft geen grenzen, is niet speciaal opgericht maar spontaan ontstaan en er zijn geen siliconen in Silicon Valley. Wat het wel is? Het unieke van Silicon Valley is dat er enerzijds heel veel uitvinders en initiatiefnemers zijn die nieuwe ideeën lanceren en anderzijds zijn hier heel veel ondernemers en investeerders die de uitvinders financieel ondersteunen en met investeringen zorgen dat die ideeën uitgewerkt worden in bedrijven.

Het bijzondere van Silicon Valley is ook dat uitvindingen die hier gedaan worden door dezelfde bedrijven weggevaagd worden. Voorbeelden hiervan zijn de floppy disk en het daisywheel. Dat brengt ons bij hét motto van Silicon Valley: “Always re-event, or die!”

Een paar belangrijke kenmerken van Silicon Valley:

• Er is hier een multiculturele samenleving. Het maakt niet uit hoe je eruit ziet, waar je vandaan komt, hoe je heet, het enige dat telt is dat je een goed idee hebt dat anderen willen kopen.
• Er heerst een klimaat dat het nemen van risico’s beloont en dat falen respecteert en bewondert.
• Hier is het zogenaamde ‘venture capital’ ontstaan, uit frustratie van de houding van banken. Nieuwe ideeën worden niet door banken maar door private investeerders gefinancierd omdat banken zulke risico’s niet aandurven.
• Er zijn hier zo’n 1,5 miljoen hoog opgeleide werknemers die constant wisselen van baan. Het is zeldzaam om langer dan 5 jaar bij eenzelfde werkgever te werken.

Na deze boeiende lezing van Russel Hancock was het woord aan de Nederlander Frank Willemsen. Hij is met zijn Sand Hill Angels een van de durfinvesteerders die nieuwe ideeën financiert. Een ‘Angel’ stopt geld in een bedrijf én helpt ook daadwerkelijk mee om zo’n bedrijf te laten groeien. Een Angel gebruikt altijd zijn eigen geld. Als een bedrijf verder groeit en meer financiering nodig heeft, stappen de Angels uit en verkopen hun belang. Over de afgelopen 20 jaar dat Frank dit doet, heeft hij een overall-rendement gerealiseerd van 17%.

Na twee interessante lezingen was er even tijd voor een snel broodje en toen snel door voor een bedrijfsbezoek aan Steelcase, een bedrijf dat kantoormeubilair verkoopt over de hele wereld. Radha Mistry vertelde gepassioneerd over het salesproces van Steelcase, waarbij zij meubels verkopen op basis van hun visie op het nieuwe werken.

De volgende stop was de James Bong Building. Daar kregen we ‘college’ van de Nederlander Jacco van der Kooij. Deze whizzkid uit Tiel woont al een aantal jaren hier in Silicon Valley en adviseert met zijn bedrijf Winning by Design bedrijven en startups bij exponentieel groeien. Jacco legt uit over de verschillen in de Nederlandse wijze van starten en groeien en zoals dat hier gebeurt. In Nederland ‘schaken’ we: we proberen zes stappen vooruit te denken en pas als we alles zeker denken te weten, gaan we starten. En als we het niet halen en failliet gaan, dan hebben we gefaald.

Angry Birds

Hier gaat het anders. Hier spelen ze Angry Birds: Aim – Shoot – Fire en hopen dat je raak schiet. Als je mist, no worries, dan probeer je het opnieuw, desnoods 10 keer achter elkaar. En dit hebben we bij de vorige sprekers ook gehoord. Ze hebben het er allemaal over: je wordt hier bewonderd als je faalt en opnieuw probeert. Jacco sluit zijn college af met de woorden: “If you’re good at something, if you’re passionate about something, you can change the world” Zo, die nemen we mee en laten we even indalen…

De dag zit er bijna op, wat een vol programma, wat een informatie krijgen we tot op ons afgevuurd. Bijna teveel om allemaal te verwerken. En het is nog niet over…. ’s Avonds staat er een diner op het programma met Nederlandse ondernemers die de stap hebben gemaakt om zich hier te vestigen en geluk hier te beproeven. Nederland is voor hen te klein en wat zij willen bereiken kunnen ze alleen maar hier realiseren. En misschien falen ze, maar misschien ook niet,,,,

 

Silicon Valley Inspiratiereis: Dag 3 Google, boodschappen en diepe indruk

Op de derde dag zitten we al om 07.00 uur (ja, het is hard werken!) in de bus naar hét Mekka van de technoligische revolutie: Google! Een groot compliment aan Natascha van VoyEdge dat het haar gelukt is om een bedrijfsbezoek aan Google te brengen. We worden ontvangen door de Nederlandse Wouter Vink, die in 2004 bij Google is komen werken. Wouter vertelt ons over het ontstaan van Google, wat velen van ons al een beetje weten, maar sommige inside details zijn toch leuk om te horen. We horen ook wat vanaf dag 1 de missie was van de oprichters Larry Page en Sergey Brin:

“To organize the world’s information and make it universally accessible and usefull”

Omdat de laatste technologische ontwikkelingen en uitvindingen niet onder deze missie vallen, is boven Google het moederbedrijf Alphabet opgericht. Iets dat we nog niet wisten…

Ik weet niet wat het is met Google, maar als je hier over de campus rond loopt, voel je de energie, de vibe om te ontwikkelen, om te innoveren, ieder op zijn eigen manier. En dat maakt indruk.

Na Google wordt de groep in tweeën gedeeld. Mijn groep gaat naar Nextinit, waar de Chileense Laura Chicurel ons vertelt over een waanzinnig innovatief idee. Nextinit is een soort platform wat grote bedrijven kunnen implementeren in hun organisatie om ‘bottom-up’ ideeën te vergaren van werknemers. Een soort digitale ideeënbus dus. De filosofie erachter is dat medewerkers zich meer betrokken voelen bij een organisatie als zij zelf ideeën mogen aanbrengen die leiden tot verbetering of kostenbesparing. Het idee vinden we zó goed dat enkelen van onze groep direct tot business komen met Nextinit.

We ontmoeten de andere groep weer en gaan in de bus terug naar San Francisco. In het hotel geeft onze reisgenoot René Boender een vlammend betoog zoals alleen hij dat kan over hoe wij onze business moeten runnen. En dit is een aanloop naar de opdracht die we ’s middags mee krijgen: ga eens kijken bij de volgende drie supermarkten in San Fransisco en kijk hoe jij jouw product hier zou kunnen verkopen: Eatse, Trader Joe’s en Whole Foods. Deze laatste krijgt het voor elkaar om veruit de duurste supermarkt van Amerika te zijn en tóch is het er altijd vol en draaien ze al een tierelier. Dat is knap!

Serieuze zaken

Het is alweer avond en het is tijd voor serious stuff. Geen grappen en grollen, geen onuitputtelijke rijkdom, geen miljoeneninvesteringen. Nee, het is tijd voor een bezoek aan de Delancey Street Foundation. En daar worden we een beetje stil van. Heel stil zelfs… De Delancey Street Foundation is in 1971 opgericht en zorgt ervoor dat gangmembers, verslaafden, ex-gevangenen en daklozen een nieuwe kans krijgen en zo een nieuwe plek in de maatschappij kunnen verdienen.

We worden rondgeleid door Bruce en Rebecca, allebei ook ex-gevangenen, en hun verhaal raakt ons allemaal diep. We zijn onder de indruk van de aanpak, van de liefde en zorgzaamheid, van de sociale controle en van hoe Amerika ook kan zijn: als je buiten de boot valt, sta je er alleen voor en zoek je het maar uit. De Delancey Street Foundation raapt je op van de straat en geeft je een tweede kans. Na de rondleiding lopen we naar het restaurant van de Delancey Street Foundation, dat volledig gerund wordt door bewoners.

En ook hier zijn we onder de indruk: bomen van kerels lopen in de bediening. En allemaal even keurig en beleefd, waar menig horecamedewerker in Nederland nog een voorbeeld aan kan nemen. En je weet, iedereen die hier loopt heeft een verhaal. Een verdwaalde tatoeage in een nek of onder een mouw van een hagelwit overhemd verraadt de achtergrond van deze mensen. Mensen die een tweede kans gekregen hebben en die deze gegrepen hebben. Onder de indruk gaan we terug naar ons hotel. We gaan vroeg naar bed om ons voor te bereiden voor de volgende dag: Stanford University.

Silicon Valley Inspiratiereis: Dag 4 Stanford University en Byington Vineyard

Tsjaa….. Wat moet ik over deze dag met jullie delen. Laten we het erop houden dat je erbij geweest had moet zijn… De vibe van Silicon Valley is overgeslagen op de groep waarmee we op reis zijn. Zoals jullie weten zijn we op stap met twee verschillende groepen van relaties van de Rabobank. Die van Voorne Putten Rozenburg en die van Randmeren. Velen van ons kenden elkaar nog niet, maar na een paar dagen zie je dat dit een hechte groep ondernemers is geworden die veel van elkaar leren, die geïnspireerd zijn om zichzelf te ontwikkelen, die lol hebben én ik ben ervan overtuigd dat er onderling business met elkaar gedaan gaat worden.

Stanford University

De eerste stap vandaag is Stanford University. Dit is dé universiteit waar de grote leiders van de toekomst studeren. Hier hebben leiders van grote bedrijven gestudeerd, zoals William Hewlett and David Packard en vele anderen. Professors aan deze universiteit hebben veel contact met innovatieve bedrijven in Silicon Valley en sturen hun beste studenten daar naartoe. Sommige professors investeren zelfs mee als Angel of als Venture Capatalist.

Wij worden ontvangen door Tom Byers, professor aan Stanford en Warren Packard, ondernemer en voormalig Venture Capatalist. In een rustige wijk in Palo Alto worden we ontvangen in Community Center vlakbij de universiteit. Het is er rustig, het zonnetje schijnt en we krijgen een anderhalf uur durend interactief college waarin Tom Byers ons meeneemt naar de wereld van entrepreneurship in de wereld. Tom vertelt over deze wijk waar hij zelf woont, maar ook de groten der aarde, zoals Mark Zuckerberg van Facebook, Tim Cook van Apple en Marissa Mayer van Yahoo. En dat is dan toch weer een beetje speciaal. Wat ook speciaal is, is dat Warren Packerd in zijn tijd als Venture Capatalist geïnvesteerd heeft in Elon Musk toen hij hen jaren geleden het plan vertelde om Tesla op te richten.

Na de lezing van Tom en Warren lunchen we op de campus van Stanford University en zuigen de sfeer en dynamiek op die hier duidelijk voelbaar is. Het bruist hier van de energie!

Byington Vineyard & Winery

Silicon Valley staat niet alleen bekend om zijn technologie. We zijn hier in Californie en deze staat is ook bekend om zijn wijngaarden en heerlijke wijnen die hier geproduceerd worden. We zijn te gast bij Byington Vineyard & Winery voor een wijnproeverij. We worden bijgepraat over hoe wijn hier gemaakt wordt en natuurlijk proeven we een paar glaasjes. Het is alweer bijna avond en met de bussen vertrekken we naar het Stanford Shopping Center waar we dineren in het beroemde Chinese restaurant P.F. Chang’s. Dit restaurant was favoriet bij Steve Jobs en hier at hij vaak de wereldberoemde Chicken Lettuce Wraps.

Na een heerlijk diner gaan we terug naar San Francisco, waar het nog lang onrustig blijft…..

Morgen een spannende dag, want dan gaan we met een gezelschap van 8 man naar de fabriek van Tesla!

Tot morgen!

 

Silicon Valley Inspiratiereis: Dag 5 Tesla!, of niet…. 

Vandaag is het dan zover: we gaan naar de fabriek van Tesla! Voor mij als autoliefhebber en als bewoneraar van innovatie, is dit bijna het hoogst haalbare. Dat weet Tesla ook, dus laten ze niet iedereen binnen: als eigenaar van een Tesla mag je drie introduce’s meenemen. Wouter Koelewijn rijdt zelf in een Model S en wij als ProMobility hebben er ook een rijden. We mogen dus met 8 man richting de fabriek in Fremont. De overige leden van de groep gaan een inspirerende sessie mee maken van Naeem Zafar van de Plug and Play Tech Center. Dat verloopt op zich soepel heb ik me laten vertellen. Iedereen is enthousiast over wéér een mooi product waar wij als Nederlandse ondernemers veel aan zouden kunnen hebben. Maar bij ons het loopt een beetje anders dan verwacht….

Laat…

‘Te laten komen is een keuze’, is mijn lijfmotto. Ik kom bijna nooit ergens te laat, tenzij ik daar een goede redden voor heb. En dat is dan de keuze. De busrit naar Tesla was een bijzondere: het begon met de chauffeuze die een ons een kwartier later oppikte dan afgesproken, vervolgens wist ze niet waar ze ons moest afzetten. Dat bleek ergens midden in San Fransisco te zijn. Not…. Het bleek haar eerste dag te zijn dat ze op een bus zat. Dat hebben wij weer… Toen het navigatiesysteem opnieuw geprogrammeerd was, gingen we nu dus echt naar Tesla.

Waar we 20 minuten te laat arriveerden en de fabriekstour zonder ons vertrokken was. We konden niet meer aanhaken en het leek erop dat onze droom niet doorging. We waren zó dichtbij. “Sorry sir, company rules and regulations”. Alle fabriekstours zijn drie weken volgeboekt, dus aanhaken bij de volgende groep was ook geen optie.

En dan zie je de échte ondernemer opstaan: “kan niet bestaat niet” en we móéten naar binnen. Oscar de Lange en Andre van der Meer hebben zoveel stampij gemaakt dat de tourmanager in zijn lunchpauze ons een verkorte tour door de Tesla fabriek gaf.

Indrukwekkend

In één woord: indrukwekkend! Dat is iedere autofabriek, maar deze is bijzonder. Op de werkvloer tussen alle onderdelen en bewegende robots zijn kantoortuinen ingericht waar kantoormedewerkers, ontwerpers en engineers hun werk doen. Tússen het product waar 14.000 medewerkers gezamenlijk aan werken. Een ander bijzonder punt is dat Tesla alles zelf doet, van alluminium omsmelten en stansen tot plastic korrels omsmelten voor de vele kunststof onderdelen in de auto. Per dag rollen hier nu 300 auto’s van de band en dat moeten er over twee jaar 2.000 worden. Tesla heft dus een doelstelling… We zijn blij dat we dit hebben mogen meemaken en dat onze missie geslaagd is.

Evaluatie

’s Middags in het hotel hebben we met de organisatie een evaluatiesessie. Wat vonden we ervan en wat hebben we hier geleerd dat we meenemen naar huis en daar gaan toepassen. Voor mij zijn dat een aantal punten: het ontwikkelen van nieuwe ideeën is essentieel. Als je stil blijft staan ga je het niet redden. Falen mag, dus probeer het gewoon en als het lukt is het mooi meegenomen. Een tweede punt vind ik de interactie tussen universiteit, professor en ondernemers. Dat gebeurt bij ons veel te weinig. Daar ga ik verandering in brengen en mijn intentie is om studenten actief te betrekken bij een idee en een nieuw product waar we met ProMobility aan werken.

Dit was voor mij de eerste keer dat ik met zo’n zakelijke inspiratiereis meeging. Ik heb veel getwijfeld of ik mee zou gaan. Het is een duur tripje en je weet nooit wat je eraan hebt. Nou, dat weet ik nu wel en ik kan iedereen aanraden om dit soort reizen te ondernemen. Je ontmoet ontzettend veel mensen die allemaal met eenzelfde doel meegaan met een inspiratiereis. Je netwerk breidt zich uit en dat is waardevol. Je hoort verhalen van ondernemers die verder zijn dan jij en jij deelt jouw ervaringen met hen waar zij weer wat aan hebben. Kortom: dit was echt een inspiratiereis op vele fronten.

Graag wil ik dit blog afsluiten met een grote dank uit te spreken aan Paul Verhoef en Roelf Polman van de beide Rabobanken. Dank dat jullie mij uitgenodigd hebben! Een tweede dankwoord wil ik uitspreken aan Natascha Walenberg en Ingrid Heijnen. Ze zijn al eerder genoemd in dit blog, maar zonder jullie organisatie zou mijn inspiratie een stuk minder zijn geweest. Dus dank en op naar Tokio!

Een laatste groet vanuit San Francisco,

Marc Noyons

Terug naar alle blogs